کن نیوز- خلبانی و تجربه پرواز بر فراز ابرها از دیرباز رویای کودکان بوده است. به همین خاطر است که می توان به جرات گفت بسیاری از کسانی که امروز به عنوان خلبان و مسئول پرواز روی صندلی هواپیما درکابین خلبانی می نشینند، همان کودکان دیروز هستند که رویایشان به واقعیت تبدیل شده است. البته درست است که دیگردر رویا پرواز نمی کنند و آرزویشان محقق شده،اما وارد دنیایی شده اند که آمورش هایشان به آنها یاد داده هر اشتباه کوچکی می تواند حادثه ای بزرگ را رقم بزند.
بررسی علل وقوع حوادث هوایی در ایران و جهان نشان می دهد که نخستین عاملی که پس از وقوع سانحه مورد توجه قرار می گیرد، نقش خلبان هواپیماست و سپس عوامل دیگر مورد بررسی قرار می گیرند.
نکته ای که لازم است در این میان مورد بررسی قرار بگیرد آن است که خلبانان از همان ابتدا کاپیتان و فرمانده پرواز نبوده اند بلکه آنها نیز پیش از رسیدن به مقام خلبانی،مراحلی را طی کرده اند که در این راه پس از آموزش های لازم و طی مراتب اصول خلبان شدن، کمک خلبان بوده اند که البته کمک خلبان شدن نیز به این سادگی ها نیست و مراتبی دارد که باید گذرانده شود. این خود نشان می دهد که درست است که کمک خلبان ها و یا خلبان دوم ها هنوزمسئول اصلی پرواز و به اصطلاح کاپیتان پرواز نیستند، امادر حال یادگیری و تجربه اندوزی برای روزی هستند که بتوانند به جای صندلی راست بر روی صندلی اصلی خلبانی بنشینند و کنترل هواپیما را بر عهده بگیرند.
داستان خلبان شدن و مراحل آموزشی مربوط به آن تنها مقدمه ای بود برای طرح مسئله ای که در چند هفته گذشته به موضوع بحث برانگیزی بین متخصصان حوزه هوانوردی، دست اندرکاران این حوزه و عموم مردم تبدیل شده است.
در تشریح این مسئله باید گفت که ماجرا از جایی شروع شد که کمک خلبان(خلبان دوم) یکی از شرکت های هواپیمایی در گفتگو با رسانه ها و با درج در صفحه شخصی خود، موضوعاتی را مطرح کرد که مستقیماً به مخاطرات ایمنی در هواپیماها مربوط می شد. این کمک خلبان جوان در خلال گفتگوهای خود به نامه هایی که وی خطاب به رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و مدیرکل حراست این سازمان نوشته و فرستاده بود نیز اشاره کرده و تاکید می کند مواردی را که در نامه ها به آن اشاره کرده مواردی هستند که شرکت های هواپیمایی نباید به سادگی از کنار آن بگذرند. این کمک خلبان حتی در سخنان خود تا جایی پیش می رود که اعلام می کند دیگر امیدی به ادامه حرفه خود در صنعت هوانوردی کشور ندارد و ترجیح می دهد با گفتن حقایق بر اساس درسی که خوانده، از تکرار اتفاقات ناگوار در حین پرواز و به خطر افتادن جان مسافران جلوگیری کند
این کمک خلبان تاکید می کند که در این میان از دست دادن شغلش در این شرکت هواپیمایی کمترین هزینه ای است که وی می تواند در قبال بیان این مسائل پرداخت کند.
البته موضوعی که لازم است در این بخش از گزارش به آن اشاره شود، بازخوردهایی بود که پس از انتشار سخنان این کمک خلبان توسط بسیاری از متخصصان و دست اندرکاران حوزه هوانوردی و مردم در فضای مجازی نسبت به سخنان وی منتشر شد که البته هر دو بخش منفی و مثبت را شامل می شد؛ به طوری که بسیاری حق را به این کمک خلبان می دادند و شجاعت وی را برای بازگو کردن مسائلی که به اعتقاد آنها کمتر کسی شهامت بیان آنها را داشته تحسین کردند، از سوی دیگر نیز بودند که کسانی که موارد مطرح شده از سمت این کمک خلبان را مواردی سطحی و عاری از اطلاعات تخصصی می دانستند و اعلام می کردند این فرد جایگاهی نیست که بتواندچنین ایراداتی را مطرح کند و بیان این سخنان از سمت فرد مذکور تنها برای کسب شهرت و زیرسوال بردن توان شرکت های هواپیمایی در شرایط فعلی بوده است.
با تمامی این احوال و با اعلام این موضوع که پایگاه خبری «کن نیوز» برای انتشار این مصاحبه بارها تحت فشار قرار گرفته است، متن کامل مصاحبه با ا.ا کمک خلبان یکی از شرکت های هواپیمایی منتشر می شود که در ادامه آن را می خوانید:
*آقای ا.ا در ابتدا دلایل خود را برای ارسال نامه به سازمان هواپیمایی کشوری و رییس حراست این سازمان بگویید.
ا.ا: بر اساس جزییاتی که در نامه های که در اختیارتان قرار دادم البته نیز به آن ها ذکر شده است و در دو تاریخ به سمع و استحضار ریاست سازمان هواپیمایی کشور، آقای عابدزاده و مدیرکل حراست سازمان هواپیمایی کشور نیز رسیده است، تخلفاتی در خصوص عملیات و سیستم مدیریتی یکی از شرکت های هواپیمایی اعلام کردیم.
در این ۲ تاریخ ، بخش عملیات پرواز این شرکت هواپیمایی اجازه دادند تا پرواز هواپیمایی که ترمز مناسبی نداشت انجام شود در صورتی که کارخانه سازنده هواپیما میگوید در صورتی که ترمز شماره ۳ درهواپیما فعال نباشد این هواپیما نباید پرواز کند.
شاید اصلی ترین دلیل وقوع چنین اتفاقاتی که در ادامه مفصل در مورد آنها توضیح خواهم دادم استفاده از سیستم مدیریتی است که به نوعی ارتباطاتی با سازمان هواپیمایی کشوری داشته باشند. بررسی مدیران این شرکت هواپیمایی و ارتباط گذشته آنها با سازمان هواپیمایی کشوری خود گواهی بر این ادعاست.
در واقع مالکین محترم این شرکت هواپیمایی در حوزه مدیریت از اشخاصی استفاده می کنند که توانایی آن را داشته باشند تا برخی مسائل را در مورد این شرکت پوشش دهند. البته من با تمام جزییاتی که در این باره در اختیار داشتم مشکلات این شرکت را به سازمان هواپیمایی کشور اعلام کردم. همچنین من به ریاست سازمان هواپیمایی کشوری نیز مراجعه و تمامی جرئیات تخلفات صورت گرفته در این شرکت را نیز به ایشان توضیح دادم.
باز هم تکرار می کنم که در نامه های مختلفی که به سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مرجع اصلی نظارت، تخلفات صورت گرفته با جزییات اعلام شده است به عنوان مثال در گزارش یکی از این تخلفات، مطرح شده است که چرا باید فردی که هنوز یکسال از کاپیتان شدن ایشان نمی گذرد و پرواز با هواپیمای بوئینگ و سرخلبان بودن راتنها یک سال است تجربه می کند به عنوان مدیر یک بخش اصلی انتخاب کنند و آین افراد فرصت داشته باشند تا خود را LTC (LONG TRAINING CAPTAIN) کنند. زیرا بر طبق قوانین سازمان هواپیمایی کشوری شما به عنوان یک خلبان نمی توانید بیشتر از ۴ ماه به عنوان مدیر بخش مربوطه فعالیت کنید.
از سوی دیگر بر اساس قانون FCL سازمان هواپیمایی کشوری لازم است تا فرد معلم خلبان یکی از تایپ های موجود هواپیما در شرکت باشد تا بتواند در جایگاه معاون عملیات ومعاونت آموزش قرار بگیرد.اما این مدیران این شرکت در تلاش بودند تا یکسال پرواز را در رزومه خود قرار دهند اما ناگهان چطور شد که پس از گذشت ۴ ماه ایشان بهعنوان مدیر عملیات انتخاب شدند؟
البته من در نامه ای سرگشاده تمامی این تخلفات صورت گرفته را به ریاست محترم سازمان هواپیمایی کشوری جناب آقای عابدزاده گزارش دادم.
*آیا این مشکلات تا پیش از ورود شما به این شرکت نیز وجود داشته است؟ اگر داشته چرا پیش از شما کسی نسبت به اعلام این تخلفات به خود مدیران این شرکت و یا مراجع ذیربط مراجعه نکرد؟
در پاسخ سوال شما لازم است که بگویم متاسفانه تا امروز هیچکدام از همکاران چنین کاری را انجام نداده اند و در واقع مشکل سیستم ما نیز از همینجاست به طوری که وقتی من برای طرح شکایت و اعلام تخلفات به سازمان هواپیمایی کشوری مراجعه کردم، همکاران در این سازمان تعجب می کردند چرا چنین موضوعاتی را با نامه نگاری مطرح و حتی رسانه ای می کنید. سوالی که البته من در پاسخ گفتم اگر این موارد اعلام نشود، وضعیت هر روز تاریک تر و بدتر از روز قبل خواهد شد.
درست است که شما تصمیم گرفتید تا سازمان هواپیمایی کشوری را در جریان تخلفات انجام شده در این شرکت هواپیمایی قرار دهید اما آیا با گزارش شما این مشکلات حل می شوند؟
در پاسخ به سوال شما باید بگویم که اتفاقا چند روز پیش خدمت معاونین عملیات یکی از شرکت های هواپیمایی بودم و ایشان نیز از من در خصوص ماجرای عدم همکاری با شرکت قبلی پرسیدند من هم به ایشان پاسخ دادم که مدیران این شرکت از من خواستند تا با هواپیمایی را که بر طبق اعلام شرکت سازنده با داشتن چنین اشکالاتی نبایدپرواز کند و به اصصلاح (NO GO) است، پرواز کنم که البته من نیز من اعلام کردم که چنین پروازی را انجام نخواهم داد و از پرواز پیاده شدم. ایشان پس ازشنیدن صحبت های من گفت که حقیقت صحبت ها و صداقت تو را دوست دارم یعنی به عنوان خلبان کار درستی انجام دادی اما اگر بخواهی برای هواپیمایی ما هم کارکنی اینجا هم ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد یعنی بازهم پرواز را انجام نداده و از هواپیما پیاده می شوید که البته پاسخ من مثبت بود.
موضوع قابل ملاحظه دیگر آن که پیش از من نیز یکی از خلبانان این شرکت نیز به دلایلی نقص هواپیمایی که خلبان آن بوده است را (NO GO ITEM) تشخیص داده بود و از پرواز پیاده شده بود.
به اعتقاد من هنگامی که خلبانی با تجربه ایشان پیش تر به دلیل وجود اشکال درهواپیما از پرواز با آن خودداری کرد که و دست به چنین اقدامی زده است من نیز به پیروی از ایشان از هواپیمایی که نباید با آن پرواز می کردم پیاده شدم و امیدوار هستم که دیگر خلبانان نیز هنگامی که مشکلی در هواپیما می بینند و تشخیص می دهند که نباید بااین هواپیما پرواز کرد این روند را پیش بگیرند تا از پرواز هواپیمایی که مشکل ایمنی دارند جلوگیری شود.
ما (خلبانان) تنها نباید به فکر منافع مادی خود باشیم بلکه موضوع مهمی که در این بین مطرح است جان انسانهاست و نباید جان افراد را بازیچه قرار داد. به اعتقاد من خلبان بسیار فراتر از حیطه کاری خود که قانون برایش تعیین کرده است عمل کند و مقرراتی که بر اساس آن اعلام می شود که هواپیما (NO GO) است، نباید پرواز انجام شود.
اینکه معاون عملیات یک شرکت با خلبان تماس بگیرد و اعلام کند این پرواز را برو و بعد بیا تا با هم صحبت کنیم، چه صحبتی دارد؟
از سوی دیگر موضوعی که می خواهم در اینجا به آن اشاره کنم این است که شرکت هواپیمایی مورد نظر نمی خواهد که اعلام کند این خلبان دلیل پیاده شدن از پروازهواپیمای NO GO ITRM اخراج شده است بلکه تنها به دنبال آن هستند تا علت اخراج من از این شرکت را دلایلی دیگر اعلام کنند. البته من حتی پس از اعلام موضوع تخلفات به سازمان هواپیمایی کشوری برای بازگشت به این ایرلاین و یا شرکت هواپیمایی دیگری مجوز داشتم اما خودم ترجیح می دادم تا بار دیگر به همان ایرلاین اولیه خود بازگردم تا سایر خلبانان بدانند که اگر در خصوص مشکلات و تخلفات صحبت کنند هیچ اتفاقی برایشان نمی افتد بلکه سازمان هواپیمایی کشوری صحت گفته های آنها را بررسی می کند.
لازم به ذکر است تمامی نام ها به دلیل بار حقوقی که ممکن است برای منتشرکننده این گزارش یعنی «پایگاه خبری کن نیوز» ایجاد کند حذف شده است. همچنین کن نیوز به عنوان تنها مرجع و درگاه انتشار مسائل مطرح شده است و هیچگونه مسئولیتی در برابر موارد بیان شده از سوی دو طرف نخواهد داشت.